روز سوم اعتکاف، روزی است که مسجد با همه وجود احساس می‌شود، واژه ای که معمولا در زندگی روزمره ما فقط اوقات اذان برای نماز شینده می‌شد حالا با همه وجود آمده تا جان و روحت را با هم پیوند زند.

چرا گام دوم

روز سوم اعتکاف گام دوم است برای پریدن، معمول است در پرش های بزرگ سه گام قبل از پرش نهایی صورت گیرد، اما همه چیز همین جا و در اعتکاف خلاصه نمی‌شود، پایان اعتکاف شروع گام سوم است، و هنوز مقدمات پرش فراهم نشده است.

با پایان اعتکاف اعتکاف جسم پایان می‌رسد و هنوز اعتکاف روح باقیست، منتها معنای این اعتکاف و شیوه معتکف شدن فرق دارد.

قرار است تغییر کنیم و اصلا برای همین تغییر چند روز خلوت داشته ایم، حال اعتکاف بدون تغییر چیست؟ آیا حال و روز معتکف قبل و بعد از این سه روز نباید تغییری داشته باشد؟

تغییر واژگان، تغییر نگرش

اعتکاف یک حرکت عملی برای اثبات کاربری بالای مساجد است، پایگاهی که در زندگی شلوغ روزانه ما مغفول واقع شد، عبادتی به این گونه، آن هم سه روز به دور از هیاهوی اقتصادی برای بالارفتن اثرات انرژی مفید در زندگی آتی ماست.

قرار است معنای بعضی واژه ها تغییر کند، و مسجد یکی از همین واژه هاست، حالا چرا سه روز باید بمانیم تا این معنا در ما نهادینه شود؟

زمان ابزار رساندن معنای اصلی

در فقه بحث میشود که برای تغییر معنای صلات از دعا به نماز مقداری زمان طول کشید و این در زمان پیامبر اتفاق افتاد و عجلوا بالصلوه از معنای دعا به معنای نماز منتقل شد.

این انتقال معنا در زندگی امروز ما نیز نیاز است، باید معنیا مسجد در زندگی ما تغییر کند، زیرا چه در مبانی و احادیث شیعه و چه در کلام بزرگان مسجد سنگر بوده و هست.

سه روز ماندن در مسجد کمک میکند تا معنای مسجد در ذهن مردم یک جامعه عوض شود.، هم مردمی که معتکفین را از نزدیک دیده‌اند و هم معتکفینی که خود نقش اول این ماجرا را بر عهده داشتند.

آشتی من با مسجد، چه فایده‌ای دارد؟

برای ساخت یک وسیله باید مکان خاص آن را هم داشت، مکانی که درآن آن شیء ساخته شود و به کمال برسد، این مکان برای ساخت روح مسجد است.

مسجد کلیدواژه اعتکاف است و این را میتوانی از کسانی که معتکف شده‌اند بپرسی وقتی از خاطرات و حال و هوای مسجد سوال میکنی، پاسخ قبل و بعد از اعتکاف برای معتکف به مراتب متفاوت است.

قالَ الْحَسَنُ ابْنُ عَلِىٍّ - عَلَیْهِ السَّلامُ - :

مَنْ اَدامَ الْاِخْتِلافَ اِلَى الْمَسجِدِ اَصابَ اِحْدى ثَمانٍ: ایَةً مُحْکَمَةً وَ اَخاً مُسْتَفاداً وَ عِلْماً مُسْتَطْرَفاً، وَ رَحْمَةً مُنتَظِرةً وَ کلِمَةً تَدُلُّهُ عَلَى الْهُدى اَوْ تَرُدُّهُ عَنْ رَدِىٍّ وَ تَرَکَ الذُّنُوبَ حَیاءً اَوْخَشْیَةً  "1"

کسى که همواره به مسجد رفت و آمد کند، یکى از این هشت‏ فایده به او برسد:

1- استفاده از آیه روشنى از قرآن.

2- یافتن رفیق نیک.

3- فراگیرى علم تازه.

4- برخوردارى از رحمتى که در انتظارش بود.

5- شنیدن سخنى که راهنماى راه باشد.

6- از انحراف در امان باشد.

7- موجب ترک گناه از روى حیا شود.

8- موجب ترک گناه بر اثر ترس گردد.

اعتکاف برخی از آثار رفت و آمد به مساجد را در پی دارد، به واسطه حضور در مسجد و انسی که نسبت به مسجد پیدا میکند.

تجربه وداع با مسجد

ما در متون اسلامی داریم که حالت ما در نماز باید به گونه ای باشد که گویی برای آخرین بار است که در نماز وارد شده‌ایم و این حالت را در غروب آخر اعتکاف میبینیم!

در مراسم وداع که هم غم دوری از مسجد و هم غم روضه‌های زینب جگر سوز است، این غم عجیب با ولایت مداری گره می‌خورد و این همان گام دوم است و آمادگی برای گام سوم و پرش

معتکف از خود چه بپرسد!؟

حالا بعد از این غروب وداع وقت سوال است، حساب و کتابی که در روایات هم آمده است از خود بپرسید، حساب و کتاب کنید قبل از انکه از شما حساب و کتاب کنند!

حضرت رسول صلب الله علیه و آله مى فرمایند: «حاسِبُوا اَنْفُسَکُم قبلَ اَن تُحاسَبُوا و زِنُواها قبلَ اَنْ تُوزَنُوا و تَجَهَّزُوا لِلْعَرْضِ الاَْکْبَر؛ خویشتن را محاسبه کنید قبل از آنکه به حساب شما برسند و خویش را وزن کنید قبل از آنکه شما را وزن کنند و آماده شوید براى عرضه بزرگ (روز قیامت)» "2"

وظیفه من بعد از این سه روز چیست؟ این سوالی است که باید بارها و بارها از خود بپرسیم...

پی نوشت:

1- بحار الأنوار ج‏75 ص 108

2- بحارالانوار، ج 67، ص 73 به نقل از اخلاق در قرآن، ج 1، ص 255

نکته: برخی از قسمت های این مطلب قبلا برای ایمنا ارسال شده بود - کلیک کنید